Sinirbilimciler beyin kimyasalları ve nörotransmitter arasında insan davranışları ve duygularını oluşturan bir bağlantı olduğunu buldular. Bunun en büyük delili duygusal sağlık açısından endorfin ve serotonin arasında bir bağlantı olduğunun anlaşılmasıdır. Bu bağın olup olmadığını anlamak için, daha önce endorfin ve serotonin ne olduğunu, ayrıca vücudun karmaşık fonksiyonlarındaki rollerini anlamak da önemlidir.
Endorfin, nörokimyasal olarak sinirsel etkinlik meydana getiren organik bir maddedir. Serotoninde bir nörotransmiter olarak bir sinaps boyunca sinir sinyallerini (iki nöronlar veya bir nöron ve kas arasındaki birleşme) ileten bir nörokimyasal maddedir.
Endorfin, hipofiz bezi ve otonom sinir sistemi tarafından, örneğin iyilik duygusu gibi istemsiz eylemlerden sorumlu sistemi kontrol eden hipotalamus tarafından ağır egzersiz sırasında üretilir. Endorfin terimi bu vücut içinde türetilmiş bir morfin benzeri bir madde olarak endojen ve morfinden türetilmiştir. Endorfin acı algılanmasını engelleyen özelliktedir.
Vücutta normal şartlarda endorfin salınımı için gerekli bir egzersiz düzeyi vardır. Bu en belirgin şekilde nefes eşiğinden geçildiğnde ortaya çıktığı düşünülür. (nefes zor hale geldiğinde). Kişinin zahmetli egzersizler sırasında oluşturduğu stres ve ağrı, endorfin üretimi ile tamponlanır. Bu yüzden ters bir etki gibi görünmesine rağmen duygusal sağlık hissi eforla birlikte gelmektedir. Bilinçli olarak uygulanan “60 nefes egzersizi” çalışmasında ortaya çıkan endorfin ve serotonin salgılanması ve etkileşmesi bu durumu ifade eder.
Serotonin, merkezi sinir sisteminin serotonin ile ilgili nöronları içinde sentezlenir. Bazı fiziksel ve duygusal tepkileri dengeleyici bir rol oynar. Öfke, saldırganlık, uyku, kusma, cinsellik ve iştahı vs duyguları yönetir. Kişinin bilinç ve duygu durumunda serotonin gibi nörotransmitterlerin etkisini belirlemek zor olsada serotoninin genel duygusal sağlıktan sorumlu olduğu ve beynin büyük bir kısmı üzerinde etkili olduğu görülmektedir. Uyarıcılar ve antidepresanlarla alınan serotonin vücudun kendini kısıtlamasını çözebililer. Ama daha iyisi nefes çalışmaları ile beyin kimyasallarının beyin içinde üretilmesini sağlamaktır.
Mustafa Kartalmkartalll@yahoo.com |