Bazı insanlar uçağa bindiklerinde, arabada ve deniz yolculyklarında midelerinde bulantı hissederler hatta bazen kusarlar. Bu duruma taşıt tutması denilir. Birçok insan bu rahatsızlığı gemiye bindiği zaman çeker bu yüzden aynı olay olmasına rağmen buna deniz tutması denir. Deniz tutması sadece ufak bir rahatsızlıktır. Çok az bir kısmında da bu rahatsızlık yolculuk bitse dahi birkaç gün daha sürmektedir.
Araç tutması denge sistemi ile ilgilidir Uzay araştırmacıları bu duyguya uzaysal oryantasyon demektedirler. Denge sistemi iç kulaktadır ve beyine vücudun uzay içinde nerede olduğunu pozisyonunun yönü hangi yönde hareket ettiği ve dönüyor mu yoksa sakin durumda mı olduğunu bildirir. Denge duygunuz sinir sisteminin aşağıda belirtilen bölümleri arasındaki karmaşık ilişkilerle sağlanmaktadır.
Merkezi sinir sistemi ( beyin ve omurilik ) daha önceki dört sistemden gelen uyarıları işler ve sonuçta koordinasyonu sağlanmış bir algılama ortaya çıkar.
Taşıt tutmasının bulguları ve baş dönmesi merkezi sinir sistemine diğer dört sistemden birbirine zıt mesajlar geldiğinde ortaya çıkmaktadır. Fırtınalı bir günde bindiğiniz uçak hava akımlarından dolayı sallanmaktadır. Gözleriniz sadece uçağın içini görebildiğinden hareketi algılamamaktadır. Bu durumda beyniniz birbiriyle uyuşmayan mesajlar algılandığından otonom sinir sisteminiz etkilenir ve dengelenmek için hormon salgılar. Bu hormonlar mide bulanması baş dönmesi gibi birçok düşürücü tesire yol açar.
Taşıt tutmasının önüne geçebilmek için birbirinin ardına ağız ve burundan beraberce en az on derin nefesi seri olarak almalı ve daha sonra da derin nefesler almaya devam edilmelidir. Pencere kapı veya havalandırmayı açarak taze hava ile bol oksijene kavuşulmalı duyu organlarınızla içinde bulunduğunuz aracın hareketlerini takip eder durumda olmalısınız. Örmeğin gözlerle yolu izlemeniz gibi …
Mustafa kartal mkartalll@yahoo.com
www.nefesteknikleri.com |